تحلیل و بررسی

صفحه اصلی

تحلیل و بررسی

کوپ: گروهی از کشورها به رهبری ایالات متحده تغییرات اقلیمی را به گردن دیگران می اندازند - تحلیل

12 مارس 2024 11:46 (UTC +04:00)

آذربایجان در سال جاری میزبان بیست و نهمین کنفرانس کشورهای عضو کنوانسیون سازمان ملل در مورد تغییرات اقلیمی (کوپ۲۹) خواهد بود.

این رویداد که هر ساله در کشورهای مختلف برگزار می شود و اصلی ترین اجلاس اقلیمی جهان محسوب می شود، از ۱۱ تا ۲۴ نوامبر در باکو برگزار می شود.

در این دوره باکو به مرکز جهان تبدیل خواهد شد و پذیرای ده ها هزار مهمان خارجی خواهد بود. کوپ۲۹ بزرگترین رویداد بین المللی در تاریخ آذربایجان مستقل خواهد بود. در چارچوب این کنفرانس، رهبران جهان، مقامات دولتی، کارشناسان، نمایندگان سازمان‌های بین‌المللی، سازمان‌های غیردولتی، رسانه‌های گروهی قرار است برای بحث و گفتگو درباره مسائل مربوط به تغییرات اقلیمی به کشورمان سفر کنند.

وقتی صحبت از اهمیت کوپ۲۹ می شود، فقط یک واقعیت را بیان می کنیم که این پروژه از نظر نمایندگی کشورها چیزی از مجمع عمومی سازمان ملل متحد و جنبش غیرمتعهدها که به مدت ۴ سال ریاست آن را آذربایجان بر عهده داشت، کم ندارد.

کنفرانس های کشورهای عضو کنوانسیون چارچوب سازمان ملل متحد در مورد تغییرات اقلیمی که تاریخچه آن در سال ۱۹۹۲ با توافقنامه امضا شده در اجلاس زمین در ریودوژانیرو برزیل آغاز شد، اولین بار در سال ۱۹۹۵ در برلین برگزار شد. کنفرانس احزاب (کوپ) عالی ترین نهاد تصمیم گیری است که بر اجرای کنوانسیون چارچوب تغییرات اقلیمی نظارت می کند و سالانه برگزار می شود.

لازم به ذکر است که مهمترین تصمیمات جهان در خصوص تغییرات اقلیمی جهانی در کنفرانس های کشورهای عضو کنوانسیون سازمان ملل متحد در مورد تغییرات اقلیمی (کوپ) اتخاذ می شود.

به عنوان مثال، پروتکل ۱۹۹۷ کیوتو کوپ۳، که موضوع تعهدات داوطلبانه را برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای و محدود کردن انتشار گازهای گلخانه ای مطرح کرد، و توافق نامه پاریس، که در سال ۲۰۱۵ امضا شد و هدف آن جلوگیری از گرم شدن میانگین دمای زمین بیش از ۲ درجه در قرن ۲۱ است، که این نتایج در کوپ۲۱ به دست آمده است.

البته لازم به ذکر است که تمامی کنفرانس های کوپ و اجرا و نتایج تصمیمات اتخاذ شده در این کنفرانس ها موفقیت آمیز نبوده است.

در طول سال های گذشته، بیش از ۱۵۰ کشور متعهد شده اند که انتشار گاز متان خود را از سال ۲۰۲۱ تا ۲۰۳۰ به میزان ۳۰ درصد کاهش دهند، اما تعداد کمی از کشورها از این تعهد پیروی کرده اند. یا اگرچه توافق پاریس وعده داده بود که دمای جهانی را در ۱.۵ درجه سانتیگراد نگه دارد، نظارت های محیطی و گزارش های بین المللی پیش بینی می کند که دمای هوا تا پایان قرن حداقل ۱.۷ درجه افزایش یابد.

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد گفت: دمای کره زمین تا پایان قرن بیست و یکم ۳ درجه افزایش خواهد یافت و بشریت به مرحله بسیار خطرناکی رسیده است.

تصادفی نیست که غلظت گازهای گلخانه ای در هوا در سال ۲۰۲۳ به رکوردی رسیده است و انتظار می رود این روند منفی در سال ۲۰۲۴ نیز باقی بماند.

در نتیجه گرمایش زمین باعث افزایش تعداد سیل، آتش سوزی، کمبود آب، ترک زیستگاه های سنتی خود و غیره خواهد شد.

حتی ای-۲۳ که بزرگترین کوه یخی جهان از نظر مساحت (مساحت ۴ هزار کیلومتر مربع) است، تحت تأثیر جریانات و باد شروع به حرکت در آبهای اقیانوس کرده است.

در پس زمینه همه اینها، مهمترین سوال مربوط به جایگاه کشورهای جی۸ است که ۸۰ درصد گازهای گلخانه ای جهان را تولید می کنند. عمدتاً این کشورها به نمایندگی از غرب با روشن کردن فیوز مکانیسم گرمایش جهانی نقش کاتالیزور اصلی را در افزایش شدید گاز دی‌اکسید کربن و گازهای گلخانه‌ای در جو و افزایش دمای هوا سطح زمین داشتند.

بنابراین، ۱۹۸ کشور عضو کوپ مسئولیت یکسانی در قبال این تهدید جهانی ندارند. برعکس، صنعت بخشی از کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه، فرآیند تولید مضر بر بقیه کشورها تأثیر منفی می گذارد. گروهی از کشورهایی که بیشترین آلودگی جو را دارند و در راس آنها ایالات متحده آمریکا تلاش می کند مسئولیت خود را در قبال تغییرات اقلیمی و آلودگی هوا به طور مساوی با سایر نقاط جهان تقسیم کند.

با این حال، کشورهای در حال توسعه از تغییرات آب و هوایی رنج می برند، به ویژه کشاورزی در رنج است و زیرساخت ها در حال فروپاشی است. با در نظر گرفتن این عوامل، کشورهای توسعه یافته نه تنها باید انتشار گازهای گلخانه ای خود را کاهش دهند، بلکه خسارات وارده به کشورهای فقیر را نیز جبران کنند.

بر اساس گزارش سازمان ملل، کشورهای جهان سوم تا سال ۲۰۳۰ به حداقل ۲۰۰ میلیارد دلار در سال نیاز خواهند داشت تا خود را با تأثیرات آب و هوایی جهانی سازگار کنند. اما آمریکا و سایر کشورهایی که مسئول این بحران هستند، می‌خواهند این بودجه را نه به صورت خسارت، بلکه به صورت داوطلبانه از طریق صندوق ویژه‌ای که زیر نظر بانک جهانی ایجاد می‌شود، بدهند.

در آخرین کنفرانس کوپ۲۸ که سال گذشته در امارات متحده عربی برگزار شد، هیئت های غربی به وضعیت چین به عنوان یک کشور در حال توسعه اعتراض کردند و خواستار گنجاندن آن در سیستم مالی جهانی آب و هوا و همچنین امتناع هند از استفاده از زغال سنگ شدند.

همانطور که مشاهده می شود، غرب علاقه ای به ایجاد سیستم مالی اقلیم جهانی و پرداخت غرامت به کشورهای متاثر از گرمایش جهانی ندارد، بلکه در حال شکل گیری دستور کار خود است.

در عین حال، عجله ای برای کمک به کشورهای آمریکای جنوبی و مرکزی، آفریقا، اقیانوسیه و جنوب آسیا برای انتقال از سوخت های فسیلی به انرژی پاک و داشتن تعادلی خنثی از انتشار کربن در جو را ندارد.

در این زمینه، کنفرانس کوپ۲۹ که در باکو برگزار می شود به ما این امکان را می دهد که فرصت های از دست رفته برای تشکیل یک دستور کار واحد در مورد تغییرات آب و هوا در کنفرانس های قبلی را بازیابی کنیم و به روشی برنامه ریزی شده و شفاف تر عمل کنیم. از این رو آذربایجان پروتکل کیوتو و موافقتنامه پاریس را که برای جلوگیری از گرم شدن زمین ایجاد شده است امضا کرده و تعهدات خاصی را در زمینه مبارزه با گرمایش زمین بر عهده گرفته است.

آذربایجان به عنوان میزبان، گذر جهان به دوران پس از نفت و فناوری های پیشرفته، گردشگری، تفریحی و غیره است. ابتکارات خود را در رابطه با دوران فراصنعتی بر اساس بخش ها ارائه خواهد کرد. آذربایجان علیرغم اینکه کشوری نفت و گاز است، قصد دارد به تمام جهان ثابت کند که دستور کار آن مربوط به انرژی سبز در کوپ۲۹ در باکو است.